သမိုင်းကြောင်း

ရှေးဟောင်းသုတေသနဦးစီးဌာန

၁။ ၁၈၈၅ ခုနှစ်မတိုင်မီက တည်ရှိခဲ့သည့် ရွှေ့ပြောင်းနိုင်သော ယဉ်ကျေးမှု ဝတ္ထုပစ္စည်း များနှင့် မရွှေ့ပြောင်းနိုင်သော သမိုင်းဝင်ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ် အဆောက်အအုံများကို ပြုပြင်ထိန်းသိမ်း ရန်နှင့် သုတေသနပြု​ဖော်ထုတ်ရန် ၁၉၀၂ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ ကမ္ပည်းကျောက်စာဌာနကို စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် ကမ္ပည်း ကျောက်စာဌာနကို ဝန်ထမ်းအင်အား(၉၆)ဦးဖြင့် ရှေးဟောင်းသုတေသနဌာန အဖြစ် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲ ဖွဲ့စည်းပုံ အဆင့်ဆင့်ကို အောက်ပါအတိုင်း ဖော်ပြအပ်ပါသည် –

(က) ၁၉၇၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ (၁၆)ရက်နေ့တွင် ရှေးဟောင်းသုတေသနဦးစီးဌာနကို အဆင့်(၃)ဦးစီးဌာနအဖြစ် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။

(ခ) ၁၉၈၇ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် ရှေးဟောင်းသုတေသနဦးစီးဌာနအား စီမံကိန်းနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ အုပ်ချုပ်မျုအောက်သို့ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပါသည်။

(ဂ) ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် အဆင့်(၂)ဦးစီးဌာနအဖြစ် တိုးမြှင့်ခဲ့ပြီး၊ ၁၉၉၂ ခုနှစ်၊ မတ်လတွင် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန၏ အုပ်ချုပ်မှု အောက်သို့ ပြန်လည်လွှဲပြောင်းခဲပါသည်။

(ဃ) ၁၉၉၅ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် ဝန်ထမ်းအင်အားကို တိုးမြှင့်ခဲ့ပါသည်။

(င) ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် အဆင့်(၁)ဦးစီးဌာနအဖြစ် တိုးချဲ့ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။

(စ) ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင် ဝန်ထမ်းအင်အားတိုးမြှင့် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။

ယဉ်ကျေးမှုဗိမာန်ဦးစီးဌာန

၂။ ၁၉၅၂ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ(၁)ရက်နေ့တွင် ပြည်ထောင်စုယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာနက ရန်ကုန်မြူနီ စပယ်အဖွဲ့မှ ဘားနက်ပိဋကတ်တိုက်ကို လွှဲပြောင်းလက်ခံခဲ့ပြီး နိုင်ငံတော် စာကြည့်တိုက်ဟု အမည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ပါသည်။ နိုင်ငံတော်စာကြည့်တိုက်၊ ပြတိုက်နှင့် အမျိုးသား ပန်းချီခန်းမဆောင် တို့ကို အုပ်ချုပ်နိုင်ရေးအတွက် ၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ (၁)ရက်နေ့တွင် ယဉ်ကျေးမှုဗိမာန် ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲ ဖွဲ့စည်းပုံ အဆင့်ဆင့်ကို အောက်ပါအတိုင်း ဖော်ပြ အပ်ပါ သည် –

(က) ၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် ပြည်ထောင်စုယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန၏ လုပ်ငန်းအဝဝကို ပံ့ပိုး ကူညီရန် ယဉ်ကျေးမှုကောင်စီကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။

(ခ) ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် ယဉ်ကျေးမှုကောင်စီဖျက်သိမ်းခဲ့၍ ယဉ်ကျေးမှုကောင်စီ၏ အစီ အစဉ်ဖြင့် ဖွင့်လှစ်ထားသော ပြတိုက်နှင့်စာကြည့်တိုက်များ ယဉ်ကျေးမှုဗိမာန်၏ စီမံခန့်ခွဲမှုအောက်သို့ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပါသည်။

(ဂ) ၁၉၆၆ ခုနှစ်တွင် တောင်တွင်းကြီး ယဉ်ကျေးမှုပြတိုက်ကို လက်ခံရရှိခဲ့ပါသည်။

(ဃ) ၁၉၇၁ ခုနှစ်တွင် ကာယကံရှင်များက နိုင်ငံတော်အစိုးရသို့ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့၍ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း နေအိမ်ပြတိုက်(နတ်မောက်)ကို ပြတိုက်အဖြစ် ထိန်းသိမ်း ပြသ ခဲ့ပါသည်။

(င) ၁၉၇၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ(၁၆)ရက်နေ့တွင် ယဉ်ကျေးမှုဗိမာန်ဦးစီးဌာနအမည်ဖြင့် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး အောက်တိုဘာလ(၁)ရက်နေ့တွင် ကချင်ပြည်နယ်၊ ကယား ပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်နယ် ယဉ်ကျေးမှုဌာနများနှင့် ချင်းဝိသေသ တိုင်းအောက်ရှိ ချင်းပြည်နယ်ယဉ်ကျေးမှုဌာနများသည် ယဉ်ကျေးမှုဗိမာန်ဦးစီး ဌာန လက်အောက်သို့ရောက်ရှိခဲ့ပါသည်။

(စ) ၁၉၉၀ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ (၁၉)ရက်နေ့တွင် ဝန်ထမ်း အင်အား တိုးချဲ့ ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။

(ဆ) ၁၉၉၆ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ(၂)ရက်နေ့တွင် အဆင့်(၁)ဦးစီးဌာနအဖြစ် ပြင်ဆင် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါ သည်။

၃။ ၂၀၁၀ ခုနှစ်၊ ဇွန်လတွင် ရှေးဟောင်းသုတေသနဦးစီးဌာန နှင့် ယဉ်ကျေးမှုဗိမာန် ဦးစီးဌာန(၂)ခုအား ပေါင်း၍ ရှေးဟောင်းသုတေသန၊ အမျိုးသားပြတိုက်နှင့် စာကြည့်တိုက်ဦးစီးဌာန အဖြစ် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်း ခဲ့ပါသည်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ(၁)ရက်နေ့မှစ၍ အမျိုးသား စာကြည့်တိုက် (နေပြည်တော်)နှင့် (ရန်ကုန်)တို့အား သမိုင်းသုတေသနဦးစီးဌာန လက်အောက်သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး ရှေးဟောင်းသုတေသနနှင့် အမျိုးသား ပြတိုက်ဦးစီးဌာန အဖြစ် ပြင်ဆင် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။