သာသနာရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန၊
ဝန်ကြီးရုံး(ယဉ်ကျေးမှု)ဆိုင်ရာ အချက်အလက်များ

ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာနသည် တစ်မျိုးသားလုံး၏ စိတ်ဓာတ်နှင့်အကျင့်စာရိတ္တမြင့်မားရေး၊ အမျိုးဂုဏ်ဇာတိဂုဏ်မြင့်မားရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များ၊ အမျိုးသားရေးစရိုက် လက္ခဏာများ မပျောက်ပျက်အောင် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေး၊ မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ် ရှင်သန် ထက်မြတ်စေရေး စသော ဦးတည်ချက်များနှင့်အညီ ရည်မှန်းချက်များနှင့် လုပ်ငန်းတာဝန်များ ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျှက်ရှိပါသည်။ ထို့အတူ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှု အမွေအနှစ် များကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ထိမ်းသိမ်း၍ တိုးတက်ပြန့်ပွားအောင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပြီး မြန်မာ့ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ်များကို ရှာဖွေဖော်ထုတ်ရာမှ ရရှိသော အသစ်တွေ့အထောက်အထားဖြင့် မြန်မာ့သမိုင်းကို ပြင်ဆင်ဖြည့်စွက်ရေးသားခြင်း တစ်ဆက်တစ်စပ်တည်းသော မြန်မာ့သမိုင်း ပြုစုခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

နောက်ခံသမိုင်းအကျဉ်း

ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာနကို ၁၉၅၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ(၂၂)ရက်နေ့တွင် “ ပြည်ထောင်စုယဉ်ကျေးမှု ဝန်ကြီးဌာန” အမည်ဖြင့် စတင်ဖွဲ့စည်း ခဲ့ပါသည်။ ထိုသို့ဖွဲ့စည်းစဉ်က ပြည်ထောင်စု ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာနတွင် အောက်ဖော်ပြပါ ဌာန၊  ဌာနခွဲ၊ အဖွဲ့၊ ရုံးနှင့်ကျောင်းများ ပါဝင်ခဲ့ပါသည် –

(က) ကမ္ပည်းကျောက်စာဌာန
(ခ)  နိုင်ငံတော်စာကြည့်တိုက်
(ဂ)  ပြတိုက်
(ဃ) အမျိုးသားပန်းချီခန်းမဆောင်
(င)  ရှေးဟောင်းစာပေယဉ်ကျေးမှုဌာနခွဲ
(စ)  နိုင်ငံတော်ဆိုင်းအဖွဲ့
(ဆ) နိုင်ငံတော်သဘင်ရုံး
(ဇ)  ပန်းချီပန်းပုကျောင်း
(စျ) ပန်တျာနှင့်ပြဇာတ်ကျောင်း

၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ(၁)ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံတော်စာကြည့်တိုက်၊ ပြတိုက်နှင့် အမျိုးသား ပန်းချီ ခန်းမဆောင်တို့ကို ပေါင်းစည်း၍ “ ယဉ်ကျေးမှုဗိမာန် ” ဟုလည်းကောင်း၊ ၁၉၅၄ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ(၁)ရက်နေ့တွင် ကမ္ပည်းကျောက်စာဌာနကို “ရှေးဟောင်းသုတေသနဌာန”ဟု လည်းကောင်း ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ(၁)ရက်နေ့တွင် “မြန်မာနိုင်ငံသမိုင်းကော်မရှင်”ကို “ပြည်ထောင်စုယဉ်ကျေးမှုဌာန” သို့ လွှဲပြောင်းဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။

၁၉၇၂ခုနှစ်၊ မတ်လ(၁၅)ရက်နေ့တွင် စနစ်သစ်အုပ်ချုပ်ရေးအရ ပြည်ထောင်စုယဉ်ကျေးမှု ဌာနကို “ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန” ဟုလည်းကောင်း၊ အနုပညာနှင့်သက်ဆိုင်သောဌာန များကို စုစည်း၍ “အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှုဦးစီးဌာန” ဟုလည်းကောင်း ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ရှေးဟောင်း စာပေယဉ်ကျေးမှုဌာနခွဲကိုလည်း ယဉ်ကျေးမှုဗိမာန်အောက်သို့ ထည့်သွင်းဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။ ၁၉၇၂ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ(၂)ရက်နေ့တွင် ရှေးဟောင်းသုတေသနဌာနကို “ရှေးဟောင်းသုတေသနဦးစီးဌာန” ဟုလည်းကောင်း၊ ယဉ်ကျေးမှုဗိမာန်ကို “ယဉ်ကျေးမှုဗိမာန်ဦးစီးဌာန”ဟုလည်းကောင်း၊ အမျိုးသား ယဉ်ကျေးမှုဦးစီးဌာနကို “အနုပညာဦးစီးဌာန” ဟုလည်းကောင်း၊ ၁၉၇၂ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ (၂၈)ရက်နေ့တွင် မြန်မာနိုင်ငံသမိုင်းကော်မရှင်ကို “နိုင်ငံသမိုင်းသုတေသနဦးစီးဌာန” ဟု လည်းကောင်း ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သဖြင့် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာနသည် အောက်ဖော်ပြပါဦးစီးဌာနများကို ဦးဆောင် ကွပ်ကဲလျက် လုပ်ငန်းတာဝန်များအား အရှိန်အဟုန်မပြတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည် –

(က) ရှေးဟောင်းသုတေသနဦးစီးဌာန
(ခ)  ယဉ်ကျေးမှုဗိမာန်ဦးစီးဌာန
(ဂ)  အနုပညာဦးစီးဌာန
(ဃ) နိုင်ငံသမိုင်းသုတေသနဦးစီးဌာန

၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ( ၂၂ )ရက်နေ့တွင်ကျင်းပသော ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့အစည်းအဝေး အမှတ်စဉ် ( ၆/ ၂၀၁၆ )အရ အရာထမ်း (၈၄)ဦး၊ အမှုထမ်း (၆၆၇) ဦး၊ စုစုပေါင်း (၇၅၁) ဖြင့်  အနုပညာဦးစီးဌာန ကို ပြန်လည်ပြင်ဆင် ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ(၉)ရက်နေ့တွင် ကျင်းပပြုလုပ်သော ပြည်ထောင်စုမြန်မာ နိုင်ငံတော်အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေးအမှတ်စဉ် (၅/၂၀၀၇)၏ သဘောတူခွင့်ပြုချက်အရ ရှေးဟောင်း သုတေသနဦးစီးဌာနနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဗိမာန်ဦးစီးဌာန (၂)ခုကို ပေါင်းစပ်၍ ရှေးဟောင်းသုတေသန၊ အမျိုးသားပြတိုက်နှင့် စာကြည့်တိုက်ဦးစီးဌာန ဟု ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။

၂၀၀၇ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ(၁၉)ရက်နေ့တွင် သမိုင်းသုတေသနဦးစီးဌာန သည် ပညာရေး ဝန်ကြီးဌာန မှ ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန သို့ လွှဲပြောင်းရောက်ရှိလာပါသည်။

၂၀၁၃ ခုနှစ်၊   အောက်တိုဘာလ(၄)ရက်နေ့တွင်ကျင်းပသော ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေးအမှတ်စဉ် (၂၈/ ၂၀၁၃)သဘောတူညီချက်အရ ရှေးဟောင်းသုတေသန၊ အမျိုးသား ပြတိုက်နှင့်စာကြည့်တိုက်ဦးစီးဌာန ကို အရာထမ်းရာထူး ( ၂၀၅ )နေရာ၊ အမှုထမ်းရာထူး (၁၁၄၂) နေရာ၊ စုစုပေါင်း (၁၃၄၇)နေရာဖြင့်  ရှေးဟောင်းသုတေသနနှင့်အမျိုးသားပြတိုက်ဦးစီးဌာန အဖြစ် လည်းကောင်း၊ သမိုင်းသုတေသနဦးစီးဌာနကို အရာထမ်းရာထူး ( ၇၉ )နေရာနှင့် အမှုထမ်းရာထူး (၂၀၄)နေရာ၊ စုစုပေါင်း(၂၈၃)နေရာဖြင့် သမိုင်းသုတေသနနှင့်အမျိုးသားစာကြည့်တိုက် ဦးစီးဌာန အဖြစ်လည်းကောင်း အမည်ပြောင်းလဲ ပြင်ဆင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည်။

၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ( ၁၅ )ရက်နေ့တွင်ကျင်းပသော ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေးအမှတ်စဉ် ( ၂/၂၀၁၅ )အရ ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန ကို အောက်ပါအတိုင်း ပြင်ဆင် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည် –

(က) ဝန်ကြီးရုံး

( ခ ) အနုပညာဦးစီးဌာန

( ဂ ) ရှေးဟောင်းသုတေသနနှင့်အမျိုးသားပြတိုက်ဦးစီးဌာန

(ဃ) သမိုင်းသုတေသနနှင့်အမျိုးသားစာကြည့်တိုက်ဦးစီးဌာန

( င ) အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှုနှင့်အနုပညာတက္ကသိုလ်(ရန်ကုန်)

( စ ) အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှုနှင့်အနုပညာတက္ကသိုလ်(မန္တလေး)

          (မှတ်ချက်။ ဖွဲ့စည်းပုံသစ်တွင် တက္ကသိုလ်(၂)ခုသည် ပါဝင်မှုမရှိပါ။ သို့သော်လည်း တက္ကသိုလ် (၂)ခု၏ သင်ကြားရေးပိုင်းနှင့် အုပ်ချုပ်မှုပိုင်းဆိုင်ရာကိစ္စများကို ဆက်လက် တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။)

၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဇွန်လ( ၂၂ )ရက်နေ့တွင်ကျင်းပသော ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့အစည်း အဝေးအမှတ်စဉ် ( ၆/ ၂၀၁၆ )အရ သာသနာရေးဝန်ကြီးဌာန နှင့် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန တို့ကို ပေါင်းစပ်၍ သာသနာရေးနှင့်ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန အဖြစ် ပြင်ဆင် ဖွဲ့စည်းခဲ့ပါသည် –

(က) ဝန်ကြီးရုံး

( ခ ) သာသနာရေးဦးစီးဌာန

( ဂ ) သာသနာတော်ထွန်းကားပြန့်ပွားရေးဦးစီးဌာန

(ဃ) အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာထေရဝါဒဗုဒ္ဓသာသနာပြုတက္ကသိုလ်

( င ) အနုပညာဦးစီးဌာန

( စ ) ရှေးဟောင်းသုတေသနနှင့်အမျိုးသားပြတိုက်ဦးစီးဌာန

(ဆ) သမိုင်းသုတေသနနှင့်အမျိုးသားစာကြည့်တိုက်ဦးစီးဌာန

( ဇ ) အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှုနှင့်အနုပညာတက္ကသိုလ်(ရန်ကုန်)

( စျ ) အမျိုးသားယဉ်ကျေးမှုနှင့်အနုပညာတက္ကသိုလ်(မန္တလေး)

          မှတ်ချက်။      ဖွဲ့စည်းပုံသစ်တွင် တက္ကသိုလ်(၂)ခုသည် ပါဝင်မှုမရှိပါ။ သို့သော်လည်း တက္ကသိုလ် (၂)ခု၏ သင်ကြားရေးပိုင်းနှင့် အုပ်ချုပ်မှုပိုင်းဆိုင်ရာကိစ္စများကို ဆက်လက် တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။